KOAH bir akciğer hastalığıdır.
Hava yolları akciğerlere hava taşır. Hava yolları bir ağacın dalları gibi uca doğru gittikçe küçülür. Her bir ince dalın sonunda minik baloncuklara benzer çok sayıda hava kesesi vardır.
Sağlıklı kişilerde bütün hava yolları açık ve temizdir. Her bir minik hava kesesi havayla dolar. Daha sonra hava çabucak dışarı çıkar.
Sizde KOAH varsa, akciğerlerinizde sorun var demektir.
Doktorunuz akciğerinizle ilgili sorunlarınızı anlamanıza yardım edebilir.
Doktorlar, KOAH' ı iyileştiremezler ama şikayetlerinizin azalmasına yardımcı olabilir ve akciğerinizdeki zedelenmeyi yavaşlatabilirler.
Doktorunuzun dediklerini yaparsanız;
Siz ve aileniz KOAH' a karşı neler yapabilirsiniz?
KOAH kimlerde görülür?
KOAH size başkasından bulaşmaz.
KOAH yetişkinlerde görülür, çocuklarda değil. KOAH lı kişilerin çoğu ya halen sigara içmekte olan ya da eskiden sigara içmiş olan kişilerdir. Her türlü tütün ürününü içmek KOAH ' a neden olabilir.
KOAH ' lı bazı kişiler yemek pişirme veya ısınma amacıyla kullanılan fırın, soba gibi araçlardan çıkan dumanla dolu evlerde yaşamışlardır.
Bazı KOAH ' lı kişiler yıllarca tozlu veya dumanlı yerlerde çalışmıştır.
İlk defa solunum problemleriyle karşılaştıysanız veya bir aydan daha uzun süren öksürüğünüz varsa bir doktora gidin.
Çoğu kişi ileri derecede nefes darlığı gelişmeden doktora gitmez. Bu kişiler nefes alıp vermedeki hafif zorlanmaları veya öksürüğü yıllarca ihmal ederler.
KOAH ' lı kişilerin çoğu 40 yaşın üzerindedir. Fakat 40 yaşından daha genç kişilerde de KOAH görülebilir.
Solunumla ilgili probleriniz olduğunda, KOAH için ne kadar erken doktora giderseniz, o kadar iyi olur.
Doktorlar KOAH ' ınızın ne kadar şiddetli olduğunu size söyliyebilirler.
Doktor ya da hemşire sizi muayene edecektir. Bir kaç basit solunum testi yapmanız gerekebilir.
Size sağlığınız ve nefesinizle ilgili sorular soracaklardır.
Size eviniz ve çalıştığınız yerler hakkında sorular soracaklardır.
Eğer KOAH ' ınız çok şiddetli değilse, buna hafif KOAH denir.
Eğer KOAH ' ınız kötüye gidiyor ise, buna orta şiddette KOAH denir.
Eğer KOAH ' ınız çok şiddetliyse, buna ağır KOAH denir.
KOAH "spirometri" denilen basit bir solunum testi ile teşhis edilir. Bu test kolay ve ağrısızdır.
Sizden "spirometri" denilen alete bağlı plastik bir borunun içine bütün gücünüzle üflemeniz istenecektir.
Hafif KOAH
Orta şiddette KOAH
Ağır veya çok ağır KOAH
Akciğerlerinizdeki hasarın hızını yavaşlatmak için siz ve aileniz neler yapabilirsiniz?
Kontrollerinizi aksatmayın.
Kendinizi iyi hissetseniz bile, yılda iki kez kontrole gidin.
Akciğerlerinizin test edilmesini isteyin.
Bir doktor ya da hemşireye, grip aşısını her yıl nasıl yaptıracağınızı sorun.
Her muayenede ilaçlarınız hakkında konuşun
Doktorunuzdan her bir ilacın adını, ne kadar alınacağını ve ne zaman alınacağını yazmasını isteyin.
Her muayeneye gelişinizde ilaçlarınızı ya da ilaç listenizi getirin.
İlaçların sizdeki etkileri hakkında konuşun.
Muayeneden sonra ailenize ilaçlarınızın listesini gösterin. Listeyi evde herkesin bulabileceği bir yerde bulundurun. İlaçlarınız, inhaler, hap veya şurup şeklinde olabilir. Eğer doktorunuz inhaler kullanmanızı söylerse, bir inhalerin nasıl kullanmılması gerektiğini öğrenmeniz gerekecektir.
Sprey inhaler nasıl kullanılır?
3. Nefes alıp vermeniz kötüleştiğinde, hemen hastaneye veya doktorunuza gidin. Gelecekteki problemler için şimdiden plan yapın. İhtiyacınız olacak şeylerin hepsini bir yere koyun, böylece çabuk hareket edebilirsiniz.
Aşağıdaki tehlike işaretlerinden herhangi birini gördüğünüzde acil yardım isteyin
4. Evin havasını temiz tutun. Nefes alıp vermenizi zorlaştıran duman ve buharlardan uzak durun.
5. Vücudunuzu dinç tutun. Solunum egsersizlerini öğrenin.
Nefes alıp vermeniz zorlaştığında solunum egsersizleri size yardımcı olabilir. Bu egsersizler nefes alıp verirken kullandığınız kasları güçlendirecektir. Doktorunuzdan size en uygun olan solunum egsersizlerini tarif etmesini isteyin.
Düzenli olarak yürüyüş ve egsersiz yapın.
Sağlıklı gıdalar yiyin. Sağlıklı bir kiloya gelin.
Ailenizden sağlıklı gıdalar alarak ve hazırlayarak size yardımcı olmalarını isteyin. Bol bol sebze ve meyve yiyin. Et, balık, yumurta ve soya gibi proteinli gıdalar alın.
Yemek yerken;
6. Eğer KOAH ' ınız ağı ise, nefesinizden olabildiğince yararlanın. Evde hayatı mümkün olduğunca kolaylaştırın.
Arkadaşlarınızdan ve ailenizden size yardım etmelerini ve fikir vermelerini isteyin. İşleri yavaş yavaş ve oturarak yapın. Mutfakta banyoda ve uyuduğunuz yerde, ihtiyacınız olan şeyleri kolayca ulaşabileceğiniz tek bir yere koyun. Yemek pişirmek, temizlik yapmak ve diğer günlük işleri yapmak için çok basit yollar bulun. Eşyaları taşımak için tekerlekli küçük bir masa ya da el arabası kullanın. Eşyalara uzanmak için uzun saplı bir sopa veya maşa kullanın.
Rahat nefes alabileceğiniz bol elbiseler giyin. Giymesi kolay elbiseler ve ayakkabılar kullanın. Evinizde eşyalarınızı taşımak için başkalarından yardım isteyin; böylece sık sık merdiven çıkmak zorunda kalmazsınız.
Okumak için hoşlandığınız ve başkalarını kabul edebileceğiniz bir yer seçin.
Dışarı çıkmak ve uzağa gitmek istiyorsanız, önceden plan yapın.
Kendinizi en iyi hissettiğiniz anda dışarı çıkın veya ziyarete gidin. Çoğu insan ilaçlarını aldıktan hemen sonra kendini çok iyi hisseder.
Yemek yedikten sonra dinlenin.
Dışarı çıkışınızı, alınması gereken bir sonraki ilaç dozunun saatinden önce evde olacak şekilde planlayın. Günün yoğun saatlerinde alışverişe çıkmayın. Merdiveni çok olmayan yerlere gidin.
Doktorun ve size yardım edebilecek kişilerin telefonlarınızı yanınıza alın. Kendinizi iyi hissetmiyorsanız, ilaçlarınızı da ynınıza alın. İyi bir gün geçirmiyorsanız evde kalın.
Uzağa gidecekseniz ya da bir günden fazla süren yolculuk yapacaksanız, probleminiz olduğunda yanınızda bulunması gerekenleri doktora sorun.